Poza Opolem nie ma tu żadnego miasta powyżej 100 tys mieszkańców, a pozostałe miasta tez są z reguły niewielkie - efektem jest urbanizacja na poziomie 52,5 procent - o wiele mniej niż w sąsiednich województwach: w dolnośląskim 71 proc, a w śląskim (katowickim) ponad 78 proc. Opolskie miasta są z reguły niewielkie, ale na ogół mają tradycje sięgającą średniowiecza i są pełne zabytków.

Śląsk Opolski leży przede wszystkim na Nizinie Śląskiej, wschodnie fragmenty województwa na wyżynach: Śląskiej i Woźnicko - Wieluńskiej, jedynie na południu są skrawki gór: Sudetów Wschodnich (czyli Góry Opawskie). Na dwie prawie równe części dzieli województwo przepływająca z południowego wschodu na północy zachód Odra. Z racji ukształtowania powierzchni większość rzek ma łagodny spadek, często są użytkowane jako szlaki spływów kajakowych. Na Nysie Łużyckiej i Małej Panwi zbudowano kilka wielkich jezior zaporowych, użytkowanych turystycznie.

Opolskie należy do kilku województw o najcieplejszym klimacie w Polsce

Województwo opolskie należy prawie w całości do dorzecza Odry i jest bogate w zasoby wodne, co stwarza idealne warunki do rozwijania różnych form wypoczynku nad wodą. Zbiorniki retencyjne w Turawie, w pobliżu Opola oraz w Otmuchowie i Nysie, blisko granicy polsko-czeskiej, to akweny przyciągające w sezonie wakacyjnym liczne rzesze turystów. Wokół jezior ulokowało się wiele ośrodków wypoczynkowych i kempingów.

Amatorzy sportów wodnych mogą korzystać z wypożyczalni sprzętu pływającego - żaglówek, łódek, wind-surfingów. Opolskie rzeki - szczególnie Odra oraz w górskich odcinkach Nysa Kłodzka i Biała Głuchołaska czy też Mała Panew, Osobłoga i Stobrawa - zachęcają do uprawiania kajakarstwa.